[Column] LS 'Hebbe, hebbe, hebbe'
Ik zal blij zijn als Black Friday voorbij is en ons al die schreeuwende klotereclame bespaard blijft. Het komt me de strot uit. Hoogstwaarschijnlijk juich ik te vroeg, want op 1 december is het Cyber Monday. Hebben we net Black November gehad moeten we Black December ook nog zien te overleven. Dank u, ik heb echt geen nieuwe elektronica, kleding, of cosmetica nodig. En al helemaal geen ‘Special Black Flyday Deal’ voor een zonvakantie vanaf een belastingvrij Duits vliegveld naar een ‘overcrowded’ vakantieparadijs in Turkije of Egypte.
Ik heb alles al wat ik echt nodig heb. De tijd van impulsaankopen heb ik gehad. Als Boomer zit ik inmiddels in de bloei van mijn slijtage. Bovendien ben ik allergisch voor al die misleidende kortingen en producten van vaak inferieure kwaliteit die ook nog eens in Verweggistan door uitgebuite kinderen worden gemaakt. Via corrupte regimes en multinationals worden al die baggerproducten, met schijt aan de leefbaarheid op onze planeet, in de laatste twee maanden van het jaar met hoge kortingen over ons uitgestort. Je vraagt je af of we er in die overige 10 maanden niet veel te veel voor betalen.
Daar komt nog bij dat Black Friday een Amerikaanse hype is. En sinds de komst van Trump weet ik dat alles wat de VS ooit groot maakte inmiddels gedegradeerd is tot de meest ordinaire vorm van een doorgedraaid kapitalisme: hebbe, hebbe, hebbe! Trump gooit de Oekraïne in de uitverkoop en chanteert de rest van de vrije wereld met zijn handelstarieven om er uiteindelijk zelf via zijn stromannen en familie beter van te worden. MAGA betekent voor hem in feite niets anders dan graaien wat je graaien kunt. Ook al gaat onze hele planeet met alle normen en waarden er door naar de kloten.
Voordat u mij verkeerd begrijpt: Carolus heeft niets tegen het kapitalisme en al helemaal niets tegen hardwerkende ondernemers. Ik ben meerdere keren in het voormalige Oostblok geweest en daar verdween zelfs de supermarkt en de kroeg om de hoek. Daar werd het ‘socialisme’ ingeruild voor dictatuur, onderdrukking en ongebreidelde corruptie onder de noemer ‘alles voor het welzijn van het volk’. Daarvoor moest al het eigen bezit wel eerst ingeleverd worden en wat bleef waren gecorrumpeerde staatsbedrijfjes met personeel dat wel werd betaald maar zelden iets presteerde!
Het zit simpelweg in de aard van het beestje: ieder mens wil een beetje eigen bezit en liefst nog iets meer.
Het gaat in een democratie altijd om het evenwicht tussen dat eigen bezit en het welzijn van ons allemaal. Die zijn voortdurend in conflict met elkaar.
Dat wankele evenwicht is in de VS nu helemaal weg. Big Tech regeert met een bonus voor Elon Musk van 1.000 miljard dollar ($1.000.000.000.000) alleen al van Tesla! Genoeg is nooit genoeg. Wat moet je er mee? Hij wil er mee naar de maan, naar Mars en hopelijk nog veel verder weg. Goeie reis. Hopelijk neemt hij zijn maatje Trump mee!
Het is vooral de Big Tech met al haar afzetpartners die nu via de ‘Black Period` hun slag willen slaan. Ze halen er inmiddels zo`n 20% van hun jaaromzet mee binnen.
Zo is het niet altijd geweest. Black Friday begon ooit in de VS. Het was de dag na Thanksgivingday, een nationale feestdag, altijd op de vierde donderdag van november. Het is een familiefeestdag, waarop dank wordt gezegd voor de oogst en de goede dingen in het leven. Men legt vaak grote afstanden af om de familie te ontmoeten en gezamenlijk de traditionele Turkey - kalkoen - te eten met mashed potatoes, green beans, cranberries en pecan pie. Daags erna is er in het hele land geen enkele kalkoen meer verkrijgbaar. Vandaar dat president Kennedy één kalkoen gratie verleende, die de nationale slachtpartij mocht overleven. Dit gebruik bestaat nog steeds.
Daags na Thanksgiving meldden zich honderdduizenden werknemers zich ziek, zodat heel wat bedrijven stil kwamen te liggen. Zo werd Black Friday uiteindelijk ook een nationale feestdag. De middenstand zag een gat in de markt en maakte er een ‘nationale uitverkoopdag` van. De beelden daarvan kennen we van tv. Lange rijen aan wachtenden voor de winkeldeuren die bij het openen naar binnen stormen en een run ontketenen op de volle graaibakken met goedkope producten waar de winkeliers anders mee blijven zitten. Daarna kan de kerstverkoop beginnen, waarin de consumenten niet op een dollar meer of minder kijken.
Het was ook lange tijd de dag met de meeste verkeersopstoppingen, ongelukken, winkel- en autodiefstallen en uit de hand gelopen ruzies. Vandaar de naam Black Friday, zwarte vrijdag.
De laatste tien jaar is internetverkoop overal schering en inslag geworden. Gigantische drukte en urenlang wachten in winkels is niet meer nodig. Waarom al die moeite als jouw aankopen keurig netjes door een pakketbezorger worden thuisbezorgd. Black Friday heeft daarmee een andere dimensie gekregen en wordt over een langere tijd uitgesmeerd.
Het zijn de grootbedrijven die hiervan het meest profiteren. De plaatselijke middenstand kan al het reclamegeweld en de doorgeslagen ‘ratrace’ om de gunst van de consument niet bijbenen en doet er meestal niet eens aan mee. De meeste winkeliers moeten het immers hebben van persoonlijke aandacht, een trouwe klantenkring en vooral goede service. En dat niet alleen op één dag maar gedurende het hele jaar!
In ons land is inmiddels 54% van de bevolking voor afschaffing van Black Friday. Een groot deel daarvan is wars van de doorgeslagen massaconsumptie. Niet voor niets doen Vintagewinkels en Krinkloopwarenhuizen het zo goed. Slimme ondernemers maken van Black Friday een Green Friday.
In de VS doet één derde van de bevolking niet meer mee aan de Blackfriday-gekte. Steeds meer Amerikanen haken af vanwege ‘veranderingen in de financiële situatie’. Trumps MAGA-politiek pakt voor de gemiddelde Amerikaan slechter uit dan verwacht bij zijn herverkiezing.
Ik ben wel benieuwd welke kalkoen Trump op Thanksgivingday gratie verleend. De wereld wacht in spanning af. Wordt het Poetin of misschien toch nog Zelensky?
Thanksgivingday vier ik komende donderdag ook. Niet met een kalkoen maar met bitterballen en gegiste en gemoute suikers met vrienden in mijn stamkroeg. Black Friday is aan mij niet besteed. Dan koop ik niks en heb dus 100% korting. Die kunt u ook krijgen, alhoewel…. het gezonde verstand wil je ook nog wel eens in de steek laten en maakt plaats voor een zwart gat dat heel dom alleen maar wil hebbe, hebbe, hebbe!
Carolus
Meer columns lezen van Carolus? Lees hier de vorige column.
Dit bericht delen:
Advertenties
