Meditatie zonder kussentje: over aandacht en alledaags bewustzijn [Column] Evelien Gubbels: 'Zoektocht naar Chronisch Geluk' (27)

We weten allemaal dat meditatie gezond is en toch doen we het niet allemaal of niet regelmatig, hoe zit dat?

Meditatie en mindfulness zijn inmiddels voor heel veel mensen heel normaal en écht niet meer voorbehouden aan monniken in oranje gewaden of yogi’s op Bali. Bedrijven bieden mindfulness-trainingen aan tegen stress, ziekenhuizen gebruiken het bij pijnbehandeling, en zelfs scholen geven kinderen ademhalingsmomenten tussendoor. Het is wetenschappelijk onderbouwd: meditatie helpt bij stress, concentratie, slaap en zelfs het versterken van immuunsysteem. Én zeker bij chronische klachten zijn de positieve effecten verbluffend.

In talloze onderzoeken zien we hoe hersenen na acht weken mindfulness-training meetbaar veranderen. De amygdala, het stresscentrum van ons brein, wordt minder actief, terwijl gebieden die te maken hebben met zelfbewustzijn en empathie juist sterker worden. Niet voor niets schrijven psychologen, artsen en coaches het massaal voor.

En toch… ondanks alle wetenschappelijke voordelen, lukt het veel mensen niet om “te mediteren”, of ze zeggen dat het “niets voor hen is”.

Hoe kan het dat dit principe, dat zoveel voordelen heeft, nog niet door iedereen toegepast wordt?  Ik denk omdat we vaak denken dat het iets extra’s is dat we moeten doen. Als een aparte activiteit, op een kussentje, met rustige muziek en tijd die we eigenlijk niet hebben.

Daarom wil ik je vandaag laten zien dat mediteren ook op een heel andere manier kan.

Meditatie in het gewone leven
Wat als meditatie niet per se stilzitten betekent? Wat als het veel kleiner, eenvoudiger, en eigenlijk veel dichterbij is dan we denken?

Mindfulness is, letterlijk vertaald, “bewust aanwezig zijn bij wat er nu is”. Dat betekent: één ding tegelijk doen. Zonder oordeel. Met aandacht.

Dat klinkt misschien eenvoudig, maar probeer maar eens:
Je tanden poetsen zonder ondertussen je to-do lijst te maken, of even door je instagram feed scrollen. De was opvouwen zonder een podcast aan te zetten. Of simpelweg eten zonder op je telefoon te kijken.

Hoe vaak doen we nog echt één ding tegelijk?

Ons brein is gewend geraakt aan prikkels, snelheid en afleiding. Terwijl het juist in die kleine momenten van niets extra’s, in de stilte tussen twee ademhalingen, tot rust kan komen.

De kracht van eenvoud
De kunst van mindfulness zit niet in uren mediteren, maar in het zien van wat er al is. En met je aandacht in het hier en nu zijn.
Bij je adem.
Je lichaam dat beweegt.
De geur van koffie in de ochtend.
De manier waarop zonlicht op de muur valt.

Wie leert om aandacht te geven aan deze simpele ervaringen, traint zijn brein in aanwezigheid. En dat heeft verrassende effecten: je stressniveau daalt, je concentratie verbetert, je reageert minder automatisch. Kortom: je leeft meer, en denkt minder.

Een oefening om te proberen
Je kunt het nu meteen doen.
Kies één alledaagse handeling die je vandaag nog mindful wilt doen.
Iets simpels – tandenpoetsen, koffie zetten, wandelen, of zelfs afwassen.

Breng al je aandacht naar dat ene moment.
Voel wat je voelt, ruik wat je ruikt, hoor wat je hoort.
En telkens als je gedachten afdwalen (want dat doen ze, en dat is oké), keer je rustig terug.

Ook dat is meditatie.
Het is niet zweverig, het hoeft niet perfect, maar je lichaam is je enorm dankbaar.

Waarom dit belangrijk is
Aandacht trainen klinkt eenvoudig, maar het heeft een diepgaand effect op de hersenen. Onderzoek laat zien dat regelmatig stilstaan bij het huidige moment het stresssysteem kalmeert, de concentratie verbetert en de verbinding tussen hersengebieden die betrokken zijn bij emotieregulatie versterkt.
Door bewust te ademen of je aandacht te richten op één handeling, activeer je het parasympatische zenuwstelsel (dat is het deel dat zorgt voor rust en herstel.)
Met andere woorden: Het is geen zweverig trucje, maar neurobiologie in actie: Elke keer dat je even bewust stilstaat, activeer je het parasympatische zenuwstelsel, het deel dat zorgt voor rust, herstel en balans.
Onderzoekers noemen dit de ‘rest-and-digest’-stand van je zenuwstelsel: het moment waarop je brein herstelt. Door die kleine pauzes voel je je niet alleen rustiger, maar ook helderder en meer aanwezig in je dag. Meditatie is geen ontsnapping aan het leven, maar een manier om er vollediger in aanwezig te zijn, ook als dat leven soms moeilijk is.

Tot slot
Meditatie en mindfulness zijn dus geen luxe of modetrend, maar bewezen manieren om je brein en lichaam te helpen herstellen. Ze hoeven niet groot of ingewikkeld te zijn. Het zit niet alleen in de stilte op een kussen, maar in het dagelijks leven dat daartussen gebeurt. Het kan gewoon tijdens het tandenpoetsen, wandelen of koffiezetten. Wie bewust één ding tegelijk doet, traint zijn hersenen in rust en aandacht.
En dat is zó gezond, dat het eigenlijk zonde is om het niet te doen.

Dus als iemand vraagt of jij aan mindfulness doet, kun je gerust zeggen:
“Ja. Terwijl ik mijn tanden poets.”

Liefs,
Evelien

Ps. Leuk nieuwtje! Chronisch Geluk bestaat 1 jaar. En om dat te vieren krijgt iedereen die dit jaar nog een traject bij Chronisch Geluk volgt één maand gratis toegang tot de meditatie-app van Michael Pilarczyk. Een mooie kans om mindfulness ook ná het tandenpoetsen vol te houden 😉

P.P.S. En omdat jarig zijn gevierd mag worden (want inmiddels schrijf ik ook alweer een jaar voor deze column), verloot ik deze maand onder alle nieuwe nieuwsbrieflezers een klein mindfull cadeautje. Meedoen? Stuur een mailtje met het woord “cadeautje” naar info@chronischgeluk.com

----------------------------

Evelien schrijft over psychologie, geluk en gezondheid, en werkt met mensen met langdurige gezondheidsklachten – vanuit de overtuiging dat geluk mogelijk is, ook met beperkingen, en dat je daarin meer in handen hebt dan je soms denkt. Nieuwsgierig naar meer? www.chronischgeluk.com
Chronisch Geluk is ook te vinden op Facebook en Instagram – volg de pagina’s voor nieuwe inzichten, tips en herkenning.

Lees ook de vorige column van Evelien

---

Dit bericht delen: