[Column] Evelien Gubbels: 'Zoektocht naar Chronisch Geluk' (24) – De onverwachte psychologische kracht van schrijven

De stille kracht van pen en papier
We leven in een tijd waarin bijna alles snel en vluchtig gaat. Een appje, een mailtje, een korte notitie in je telefoon. Daarom wil ik even stilstaan bij iets bijzonders: de kracht van pen en papier. Ik heb het hier niet over schrijven om iets te onthouden, niet om iets af te vinken, maar om even stil te staan bij wat er in je leeft.

Schrijven maakt het hoofd leeg
Veel mensen herkennen het gevoel van een vol hoofd. Takenlijstjes, zorgen, flarden van gesprekken: het blijft maar rondmalen. Schrijven helpt om dat los te laten. Je zet letterlijk woorden op papier en creëert ruimte.

En even heel eerlijk, dit is niet alleen een gevoel of een simpele tip: inmiddels laten meer dan vijftig onderzoeken zien dat schrijven een positief effect kan hebben op ons welzijn. Zo ontdekte psycholoog James Pennebaker al in de jaren ’80 dat mensen die regelmatig over hun emoties schreven, minder stress ervoeren en beter sliepen. Recente reviews van deze onderzoeken bevestigen dit: schrijven helpt om emoties te ordenen en meer rust te ervaren.

Door gedachten buiten jezelf te plaatsen, hoef je ze niet langer eindeloos te herhalen in je hoofd.

Het is alsof je een volle kast eindelijk opruimt: alles ligt even zichtbaar op tafel, zodat je kunt kiezen wat belangrijk is en wat weg kan.

De psychologische voordelen
Als psycholoog kijk ik met extra belangstelling naar wat schrijven doet met ons brein. Onderzoek van James Pennebaker, een pionier op dit gebied, liet zien dat mensen die vier dagen lang vijftien minuten schreven over hun diepste emoties, minder vaak ziek werden, beter sliepen en zich gelukkiger voelden. Het klinkt bijna te eenvoudig: pen, papier, en een kwartier tijd. Toch heeft het meetbare effecten.

Een verklaring hiervoor is dat schrijven de emotionele hersengebieden verbindt met de taalgebieden. Door woorden te geven aan gevoelens, ontstaat er een zekere ordening. Emoties die voorheen chaotisch voelden, krijgen structuur. En structuur geeft rust.

Schrijven helpt je jezelf beter te leren kennen
Er is nog een ander voordeel: schrijven kan je dichter bij jezelf brengen. Misschien merk je, als je terugleest wat je geschreven hebt, dat er patronen ontstaan. Je ziet waar je telkens tegenaan loopt, of wat je juist blij maakt. Vaak zijn dit inzichten die we in ons dagelijks leven missen, omdat we te druk bezig zijn met doorgaan.

Een simpel dagboek kan je zo een spiegel voorhouden. Niet voor de buitenwereld, maar puur voor jou.

Het ritueel van vertraging
In een wereld die steeds sneller lijkt te draaien, is schrijven een kleine daad van vertraging. Het dwingt je om te pauzeren. Een pen gaat nu eenmaal niet zo snel als je gedachten of je toetsenbord. Die traagheid is geen nadeel, maar juist de kracht. Het geeft je de kans om na te voelen wat je écht wilt zeggen, om stil te staan bij wat er echt leeft, naast alles waarin je geleefd wordt. En een moment om eens stil te staan bij alles wat je doet. Want waarom doe je dat eigenlijk? En past dit nog bij je op deze manier?

Misschien herken je dat gevoel dat je, al schrijvend, opeens tot de kern komt. Dat ene inzicht dat zich pas laat zien als je de tijd neemt.

Hoe begin je?
Schrijven hoeft niet groots of ingewikkeld te zijn. Je hoeft geen schrijver te zijn om er baat bij te hebben. Begin eens met vijf minuten. Zet een timer, pak pen en papier en schrijf zonder te stoppen wat er in je opkomt. Het hoeft niet netjes, het hoeft niet logisch. Alles mag.

Een paar vragen die je op weg kunnen helpen:

• Waar ben ik vandaag dankbaar voor?
• Wat houdt me nu bezig?
• Loop ik ergens tegenaan? En wat vind ik juist prettig?
• Wat wil ik loslaten?

Het mooie is dat je hier geen publiek voor hebt. Niemand hoeft het te lezen, tenzij jij dat wilt natuurlijk. Maar daar gaat het niet om. Het gaat om de vrijheid om eerlijk te zijn. Tegenover jezelf.

Mijn eigen ervaring
Ik schreef het al in het begin: Dit is dus niet zomaar een gevoel of losse tip: meer dan vijftig studies bevestigen de kracht van schrijven. En het leuke is: ik kan je uit heel recente eigen ervaring vertellen dat dit geen theorie op papier blijft. Afgelopen week deed ik met mijn cliënten een gratis schrijfchallenge,  gefocust op gebalanceerd, meer ontspannen, mét richting en gelukkiger dit jaar afsluiten: vijf dagen lang, vijftien minuten per dag schrijven over een aantal vragen. De resultaten waren prachtig. Mensen vertelden me dat ze zich lichter voelden, meer overzicht kregen en zelfs beter sliepen. Een deelnemer zei: ‘Ik heb eindelijk helder wat ik doe en waar ik naar toe wil.’

Soms zit de grootste verandering in iets heel kleins: een pen, een leeg vel, en een paar minuten tijd voor jezelf.

Een uitnodiging voor vanmiddag
Misschien heb je dit artikel op een zondagochtend of middag gelezen, met een kop koffie of thee erbij. Misschien voel je je een beetje moe van de week, of juist opgejaagd door alles wat nog moet. Gun jezelf eens vijf minuten met een leeg vel. Zet je telefoon weg, pak een pen, en schrijf.

Je zult merken dat er iets gebeurt. Misschien een zucht van opluchting, misschien een nieuw inzicht, misschien gewoon een beetje meer rust. Hoe klein ook: het is een cadeautje dat je jezelf kunt geven.

En dat is de stille kracht van schrijven.

----------------------------

Evelien schrijft over psychologie, geluk en gezondheid, en werkt met mensen met langdurige gezondheidsklachten – vanuit de overtuiging dat geluk mogelijk is, ook met beperkingen, en dat je daarin meer in handen hebt dan je soms denkt. Nieuwsgierig naar meer? www.chronischgeluk.com
Chronisch Geluk is ook te vinden op Facebook en Instagram – volg de pagina’s voor nieuwe inzichten, tips en herkenning.

Lees ook de vorige column van Evelien

---

Dit bericht delen: