Definitie: de ander weet wat goed voor je is en gaat vanuit eigen waarneming of beleving zaken voor je invullen, adviseren of regelen, zonder navraag of je dat ook zou willen en of je dat ook belangrijk vindt. Herkent u dat?
Reikhalzend keken we uit naar onze zestiende verjaardag. Op die dag begon je vrijheid. Op die dag mocht je bromfiets rijden en een tot dan toe onbekende wereld lag plots voor je wielen.
In de jaren zestig en zeventig spaarden hele jaargangen jongens en in mindere mate meiden al hun zakgeld en zuurverdiende klusjescenten bij elkaar om zo`n felbegeerd vervoermiddel te kunnen kopen. Zündapp, Kreidler, Puch of Tomos waren echte cultvoertuigen, een Yahama een Japans scheurijzer, alle andere merken slechts brommers.
Zo reed Carolus met lange wapperende haren de vrijheid en de wijde wereld in. Eerst op een tweedehandse, opgevoerde, kromgetrokken zwarte Puch, later op een spiksplinternieuwe oranje Tomos 4TL met hoog Easy Ryderstuur en zweefzadel. Ik herinner mij de pijn in mijn armen en schouders en een houten kont, maar voor die vrijheid had je dat graag over. En toen sloeg in 1975 de betutteling toe en werd de vrijheid aan banden gelegd. De helmplicht werd ingevoerd en de wapperende haren verdwenen van overheidswege onder zo`n vermaledijd hoofddeksel. De lol was een heel eind weg. De Tomos veranderde in een vervoermiddel.
In een democratie zoals de onze wordt vrijheid met hoofdletters geschreven. Op de eerste plaats is dat de individuele vrijheid om je eigen keuzes te maken, om zelf te bepalen wat wel en niet goed voor je is. Maatregelen vanuit de landelijke en plaatselijke overheid die onze keuzevrijheid inperken, worden daarom al snel gezien als een inbreuk op dat zelfbeslissingsrecht. Betutteling dus.
Zo ontstaat het spookbeeld van een bemoeizuchtige, allesbepalende staat die voor de burger bepaalt wat die burger wel of niet mag doen en dat ook nog het liefst dag en nacht controleert. In de verte is Big Brother watching you!
Zo ver is het gelukkig nog lang niet. Individuele vrijheid is zelfs grondwettelijk vastgelegd. Je mag over alles en nog wat een eigen mening hebben, protesteren dat het een lieve lust is, kopen wat je wil, je lichaam laten ombouwen, volproppen met frikandellen speciaal en als je het kunt betalen vijf keer per jaar op een vliegtuig stappen voor een luxe vakantie aan een wit strand. Dat mag allemaal. Niemand die dat verbiedt. Je krijgt er niet eens een bekeuring voor.
Zolang anderen daar maar geen last van hebben. En daar zit hem nou de kneep. Omdat veel mensen geen maat kunnen houden, hebben anderen daar wél last van. Vrijheid van meningsuiting leidt maar al te vaak tot beledigingen, protesten lopen uit de hand tot veldslagen, frikandellen speciaal tot hartinfarcten, een overbelast zorgstelsel, alsmaar stijgende premies en een ongekende stikstofproblematiek.
Onze individuele consumptievrijheid, opgeteld over al die miljoenen mensen, leidt tot een wereldwijde milieuproblematiek met als gevolg klimaatveranderingen die de hele wereld op zijn kop zetten en waar we allemaal last van hebben of zullen krijgen.
'Zie je wel' roepen de opgestoken vingertjes in koor en willen ons vervolgens allemaal afhebben van het vlees, gas, benzine, roken, houtstookkachels, vliegen en eigenlijk alles wat slecht is voor het milieu en je gezondheid. Het liefst morgen al, niet goedschiks dan maar kwaadschiks met harde acties en gerechtelijke uitspraken. Zo worden de opgestoken vingertjes klimaatdrammers die met hun acties zelfs milieubewuste, goedwillende burgers tegen zich in het harnas jagen. Er wordt niet meer mét hen gepraat maar alleen nog maar óver hen.
De meeste mensen deugen en willen echt wel veranderen, maar zij willen niet betutteld worden. Die willen uitleg en dan zelf hun keuzes maken. Ze weten echt wel dat wat goed niet altijd even leuk is. Maar ze werken zich ook het snot voor de ogen en willen wat plezier in hun leven. Wie niet trouwens?
Het betuttelcircuit heeft zelfs een meerderheid in de Nijmeegse politiek die bepaalt wat wel en niet mag. Zo worden reclameborden voor vlees, vliegreizen en fossiele brandstoffen verboden, want `we hebben in 2021 de klimaat- en biodiversiteitsnoodtoestand uitgeroepen.` Bent u gevraagd? Ik niet, betutteling dus! De stad kent wel andere noodtoestanden, zoals armoede, woningnood en een verkeersinfarct in Nijmegen-Noord om er maar een paar te noemen.
Reclame voor kiloknallers blijft hartstikke belangrijk voor de meer dan 30.000 Nijmegenaren die haast geen cent te makken hebben om boodschappen te doen. Die moeten zo goedkoop mogelijk shoppen voor hun vleesjes en hebben geen geld voor dure bio-alternatieven uit onze `stadslandbouw `. Onze politieke principeruiters kennen armoe alleen van horen zeggen.
Die rijden ook niet op een brommer of een scooter. Die vieze dingen stinken, maken lawaai en vervuilen de lucht, aldus ons stadsbestuur. Ze mogen in 2025 al niet meer het centrum in en in 2028 zijn ze verboden in de hele stad.
Je zult maar aangewezen zijn op je scootmobiel om in het centrum te komen. Passen die dingen en de mensen die ze nodig hebben misschien niet in het toeristische plaatje `Old City Young Vibe`?
Om `vervoersarmoede` te voorkomen wordt er natuurlijk een onderzoek en een`overgangssubsidie` ingesteld. Tegelijkertijd wordt een ritje met de bus duurder als die überhaupt nog rijdt. Ondertussen kan iedereen gebruik maken van de elektrische deelfietsen en deelscooters. Dat die overal als oud vuil in plantsoenen en langs de weg worden gedumpt maakt niet uit. Andere steden hebben spijt als haren op hun hoofd over deze misstap. Maakt niet uit. Het mag wat kosten in Nijmegen. Uiteraard van onze belastingcenten. Het gaat om het principe!
Keer op keer horen en lezen we dat het gemeentebestuur over de hoofden van mensen heen beslissingen neemt en met nieuwe regeltjes komt waar de gemiddelde burger niet op zit te wachten.
Gelukkig kunnen die toch niet gehandhaafd worden wegens een gebrek aan menskracht en middelen.
Brom dus vrolijk verder en geniet van je vrijheid!
Carolus
Meer lezen van Carolus? Lees hier de voorgaande column.