Gisteravond brandden er voor alle 1643 grafstenen van de in de Tweede Wereldoorlog gesneuvelde, vooral Britse, militairen weer een lichtje op de Britse Militaire Begraafplaats Jonkerbosch.
Tachtig jaar geleden gaven al die jongemannen in een voor hen vreemd land hier hun leven voor onze vrijheid. Voor hen geen licht meer, alleen nog maar herinnering. Een herinnering die door al die lichtjes levend wordt gehouden en niet mag doven, zoals op de Stone of Remembrance wordt verwoord: ‘Their names liveth for evermore'.
De regen hield de belangstellenden niet tegen voor de 6e Lichtjesavond op de Britse Militaire Begraafplaats Jonkerbosch aan de Ien Daleslaan. Voorzitter Richard Hendriks van de organiserende stichting heette de toegestroomde aanwezigen, zowel volwassenen als kinderen, van harte welkom op deze kerstavond, waarop de gesneuvelde militairen in het licht worden gezet.
Een speciaal welkom was er voor burgemeester Hubert Bruls en de wethouders Jean-Paul Broeren en Tobias van Elferen. Met hun aanwezigheid spreken zij namens de gemeente hun respect uit voor de geallieerde militairen die het leven gaven voor de bevrijding van Nijmegen en omgeving. Tevens bedanken zij daarmee de vele vrijwilligers die dit soort herdenkingen mogelijk maken.
Burgemeester Bruls stond in zijn toespraak stil bij de bevrijding.
‘Wij hebben afgelopen jaar veel aandacht besteed aan de oorlogshandelingen van 1944. Op 22 februari was het 80 jaar geleden dat Nijmegen getroffen werd door het bombardement. Operatie Market Garden, die leidde tot de bevrijding van Nijmegen, werd groots herdacht en nu herdenken wij hier op Lichtjesavond de gevallen militairen uit het Brits Gemenebest.’
Bruls: ‘In 1944 werd het zuiden van ons land bevrijd. Daarmee kwam er voor velen een einde aan de oorlog. Het noorden van ons land stond nog een zwaar jaar te wachten. Ook in Nijmegen vielen er tot mei 1945 nog vele slachtoffers, zowel burgers als militairen, als gevolg van de aanhoudende Duitse beschietingen.
Het laatste oorlogsjaar heeft diepe sporen nagelaten die diep verankerd zijn in het bewustzijn van onze burgers. Het is goed dat er tienduizenden bezoekers bij herdenkingen aanwezig zijn geweest. Daarvoor heb je ook plaatsen nodig waar de herinnering levend wordt gehouden. Ik heb groot respect voor de oorlogsgravenstichting van de British Commonwealth, die overal in de wereld voor eensoortige begraafplaatsen heeft gezorgd. Waar je ook komt, ze zien er overal hetzelfde uit. Complimenten voor Richard Hendriks en alle vrijwilligers die hier op Jonkerbos zo veel goed werk verrichten.’
Daarna werd de Act of Remembrance uitgesproken door veteraan Danny Murphy: ‘They shall grow not old, as we that are left grow old. Age shall not weary them, nor the years condemn. We will remember them.’
Herman van de Water speelde vervolgens Amazing Grace op draailier.
Heel stil werd het bij het blazen van de Last Post door Bart Schreeven.
De gehele plechtigheid werd wederom muzikaal omlijst door Het Blaos Brass Kwintet. Deze vijf muzikanten, actieve leden van ‘Muziekmakerij De Volle Blaos’ uit Nijmegen, studeerden maandenlang voor deze gelegenheid een 12-tal passende muziekstukken in, variërend van het Largo van Händel tot Eternal Flame.
Na het aansteken van de Remembrance Toorts ontstaken wethouders Broeren en Van Elferen met vier kinderen de kaarsjes bij de graven van soldaten Watts, jarig op 25 december, en Ellis, die op 25 december 1944 sneuvelde.
Vervolgens zwermden alle kinderen uit om op hun beurt alle graven van een lichtje te voorzien.
De honderden brandende lichtjes op de graven van de militairen aan de voet van hun ‘Cross of Sacrifice’ zorgden bij menigeen tot een moment van bezinning.
In een tijd van nieuwe oorlogsdreigingen en duizenden nieuwe oorlogsgraven in Oost-Europa, krijgt zo’n Lichtjesavond ineens een extra dimensie.
In Nijmegen is Richard Hendriks de drijvende kracht achter de Lichtjesavond. Daarnaast zet hij zich vooral in voor de herdenking van de rol van Britse militairen tijdens de oorlog. Zoals afgelopen jaar met het project ‘Faces to Jonkerbos’, het minutieus opsporen van foto’s van omgekomen soldaten. Ruim 1000 oorlogsgraven kregen zo een gezicht. Hij is continu in touw om elk graf van een ‘onbekende soldaat’ van een naam, gezicht en exacte overlijdensdatum te voorzien en organiseerde een Britse herdenking van Operatie Market Garden.
Richard Hendriks is voor al zijn inspanningen niet voor niets voorgedragen als Nijmegenaar van het jaar 2024.