Juf Wilma (Klein Heyendaal 1971-2008) reisde 5 keer naar de rivier de Yangtze in China en maakte er een fotoboek over

Leven langs de Yangtze voor en na de Drieklovendam

Wilma Manders is tot 2008 onderwijzeres, daarna vestigt ze zich als fotograaf en krijgt o.a. opdrachten voor scholen, magazines en Rijkswaterstaat. Ook heeft ze tentoonstellingen op meerdere plekken in Nijmegen, zoals in de Stratenmakerstoren, die nu Museum De Bastei is, het Volkenkundig museum, de schouwburg en de Radboud Universiteit, de bibliotheek in Rotterdam en het Museum voor Science en Technologie in Shanghai.

Mensen en water inspireren haar en hebben een leidende rol in haar fotografie. De verbondenheid van mens en water is daarin terug te zien. 

Aanvankelijk gaat zij tijdens de vakanties op stap met de camera als haar trouwe metgezel en als zij meerdere malen naar Azië gaat, waar vaak geen Engels wordt gesproken, laat zij zich leiden door haar intuïtie. Ze voelt zich vertrouwd tussen de mensen en wacht geduldig op het goede moment. Mensen zijn vaak het uitgangspunt in haar composities.

In 1997 gaat zij voor het eerst naar China, naar de Yangtze rivier, omdat daar de grootste dam van de wereld gebouwd gaat worden; er meer dan een miljoen mensen voor dit project moeten verhuizen en het water achter de dam 113 meter hoger zou komen te staan over een lengte van meer dan 600 km.

Ze gaat er 5 keer naar toe. De laatste keer was in 2018.
Het is heel bijzonder dat Wilma Manders deze reizen individueel maakt; de eerste 3 jaar helemaal alleen en een keer met wereldnatuurfonds en de laatste keer met een Chinese vrouw uit Nijmegen. Deze reizen maakt ze geheel op persoonlijk initiatief, maar dat neemt niet weg, dat haar foto’s door anderen worden opgemerkt en ook gebruikt.

Nu zoveel jaren later is er een fotoboek over. De presentatie van het boek was in het cafe van Museum De Bastei aan de Waal, die de Yangtze van Nederland is. Inmiddels heeft ze al veel positieve reacties gekregen op haar avontuurlijke onderneming, het interessante verhaal met foto’s, die liefde uitstralen voor de mensen in het gebied en een prachtig tijdsbeeld zijn. ‘Een heel mooi document’ waren de woorden van Lars Boering (directeur EJC), die een toespraak hield bij de presentatie.

De foto’s in het boek laten het leven van de mensen langs de rivier de Yangtze in China zien en de impact van de grote volksverhuizing.  Het zijn vooral beelden van de gewone Chinese mensen, hun leven voordat de dam gebouwd werd en daarna. Zoals de problemen die er zijn bij overstromingen. Het vervoer van personen, dat in die tijd nog per boot gaat. Hoe ieder stukje grond benut wordt om groenten te verbouwen en hoe mensen moeten gaan reizen om bij hun landje te komen. In een deel dat gaat over de bouw van de dam laat ze het werken en wonen van de arbeiders zien en je ziet ook huizen die worden afgebroken, mensen die niet willen verhuizen en in zelf gebouwde hutten leven of toch nog in hun huis blijven wonen, waarop staat dat het afgebroken wordt. En dan is er nog de nieuwbouw, die alleen maar uit torenhoge flats bestaat. Ook laat ze het leven bij het Dongtingmeer zien, dat als waterberging van de Yangtze dient. In het boek vertelt ze behalve de korte inhoudelijke verhalen, die een toegevoegde waarde hebben, iets over haar ervaringen, waardoor het verhaal levendiger wordt. 

Dit alles gaat over vijf reizen, die ze gemaakt heeft over en langs de Yangtze in een tijdsbestek van 22 jaar. De eerste keer was in 1997 en de laatste keer was in 2018. Ze heeft drie keer in haar eentje gereisd tussen de lokale bevolking, onder andere op de boten van lijndiensten; een keer heeft ze met WWF China gereisd en de laatste keer met een Chinese vrouw uit Nijmegen. Die laatste keer hebben ze over land moeten reizen, omdat reizen per boot voor dagelijks vervoer niet meer mogelijk was. 

In het boek bespreekt ze ook de nadelen van de dam, zoals de vervuiling van het water van de Yangtze en de meren langs de Yangtze, die als zoetwaterberging dienen; en heeft ze het over de samenwerking van China met WWF om verbetering te brengen in de kwaliteit van het water. 

Doordat ze het klimaat en de watervervuiling erbij betrokken heeft en vertelt hoe China aan oplossingen werkt is het toch een actueel verhaal geworden. Het vorig jaar is er nog een rapport uitgebracht over de vergelijking van problemen met de vervuiling van het water van de Yangtze en de Rijn. Op dit moment werken China en Nederland samen aan een onderzoek om de problemen van watervervuiling tegen te gaan. In 2009 waren een tiental van haar foto’s te zien in het Museum of Science en Technologie in Shanghai onder de titel ‘Living Yangtze’. Deze tentoonstelling was georganiseerd in samenwerking met WWF China.

Dit koffietafelboek is hardcover uitgegeven in eigen beheer en bestaat uit 268 pagina’s met 280 foto’s en ruim 10% tekst; de grootte is 24 bij 30 cm. Het is te koop bij het winkeltje ‘Ieder z'n vak’ aan de Lange Hezelstraat 72-76 in Nijmegen. Voor meer informatie: info@wilmamanders.nl

Foto: eigen foto.

---

Dit bericht delen: