[Column] LS 'Een paus met ballen'
Vorige week werd de wereld via de media ondergedompeld in de eeuwenoude tradities van het Rijke Roomse Leven. Zelden was er zoveel belangstelling voor het conclaaf, die geheimzinnige rituele uitverkiezing van de nieuwe Pontifex Maximus door 133 kardinalen. Na twee dagen en vier stemrondes waren ze eruit. Witte rook! Habemus Papam! Robert Prevost zal als paus Leo XIV de geschiedenisboekjes in gaan.
Gezocht werd een sterke paus met ballen. Die zoekt het Vaticaan eigenlijk altijd. Gelukkig bleef Robert Prevost het onderzoek op de 'sedia stercoraria' bespaard. Deze stoel waarvan de zitting in het midden een opening heeft, werd eeuwenlang gebruikt om lijfelijk te testen of de nieuwe paus werkelijk ballen had. Viel dit onderzoek door de jongst aanwezige kardinaal positief uit dan riep deze verheugd uit: `Testiculos habet et bene pendentes, hij heeft testikels en ze hangen goed. 'Deo gratias', antwoordde het kardinaalscollege daarop in koor.
Dit onderzoek werd ingesteld na het pontificaat van de enige vrouwelijke paus 'Johanna' tussen 855 en 857. Werkelijk een kardinale misser van de eerste orde; een vrouw als Paus als opvolger van Petrus was regelrechte heiligschennis. Johanna was begiftigd met een goed verstand en wilde studeren. Voor niet adellijke jonge vrouwen was dat in die tijd onmogelijk. Alleen voor jonge mannen was een wetenschappelijke carrière als monnik mogelijk. Dus verkleedde Johanna zich als man en maakte ze door haar geleerdheid zo'n indruk op de Curie dat die haar verkoos tot Paus Johannes VIII. Maar ze viel door de mand. Twee jaar later was ze zwanger en bracht ze tijdens een processie op straat een kind ter wereld. Het liep slecht met haar af. Ze werd gestenigd.
Het gebruik van de sedia stercoraria werd pas in 1513 afgeschaft nadat paus Leo X daarmee verschillende kardinalen met syfilis besmette. Zo heilig was deze Leo X dus niet! De kerk heeft er vervolgens alles aan gedaan om het bestaan van Johanna weg te poetsen. Helemaal gelukt is dat nooit.
Paus Leo XIV zal dus op een andere manier moeten laten zien dat hij ballen heeft. Maar hoe? Is deze Amerikaan sterk genoeg om het als een leeuw op te nemen tegen de Poetins, Trumps, Xi Jinpings, Orbans en Kim Jong-uns van deze wereld? Geen makkelijke klus om zijn vredesboodschap aan al die machtswellustelingen over te brengen. Hij moet het dus hebben van zijn morele overwicht. Dreigen en chanteren kan hij niet. Ik hoor Poetin de vraag van zijn voorganger Stalin al lachend herhalen: hoeveel divisies heeft de paus?
Hij moet het dus vooral hebben van diplomatie. Het Vaticaan doet dat uitstekend via kanalen met 184 van de 196 internationaal erkende landen. Wereldwijd vertegenwoordigt de paus zo'n anderhalf miljard rooms-katholieken. Daar moet je dus rekening mee houden!
Pontifex Maximus betekent 'belangrijkste bruggenbouwer' en bruggen bouwen voor de vrede doet het Vaticaan vooral door betrouwbare diplomatie achter de schermen. En dat niet voor de korte termijn maar met veel geduld en met hulp van doorgewinterde diplomaten voor de eeuwigheid. Nou ja, in ieder geval voor de wat langere termijn. Daarom bestaat de rooms-katholieke kerk al zo lang.
Robert Prevost, Leo de XIV, had als eenvoudig priester en later als bisschop en kardinaal al een duidelijke eigen mening. Hij heeft humor, luistert goed naar gewone mensen, vervolgens naar deskundigen en raadgevers en neemt dan pas doordachte beslissingen. Ik zie hem niet zo snel mensen ontslaan die het niet met hem eens zijn. Hij zal zich zelf niet continu op de borst kloppen met 'kijk eens hoe goed ik bezig ben' en daarmee proberen nieuwe zieltjes te winnen. Heeft hij niet nodig, want die komen er wereldwijd sowieso genoeg bij. Als paus is Robert in het openbaar veel meer dan alleen het uithangbord van tradities en rituelen. Hij zet in woord en daad wel degelijk de koers uit van de kerk. Die richting wordt na een week al duidelijk. In krachtige bewoordingen komt hij op voor een duurzame vrede, tegen oorlogen in de Oekraïne en Gaza, voor persvrijheid, maar tegen goedkope sensatiejournalistiek.
Kortom: nu al een paus met echte ballen waarbij een figuur als Trump slechts een balletje gehakt is. Bij Trump gaat het slechts om zijn knikkers en nooit om het spel. Hij omringt zicht alleen met ja-knikkers en zijn knikkerputjes zijn allesbehalve goudmijnen maar veranderen in puinhopen.
Het aantal rooms-katholieken neemt wereldwijd toe, vooral in Azië, Afrika en Latijns-Amerika, in tegenstelling tot de westerse wereld. En met het Nederlandse filiaal gaat het al helemaal niet goed. Het aantal ingeschreven katholieken is de afgelopen 25 jaar gedaald van 5 miljoen naar 3,5 miljoen. En hoe katholiek zijn die nog? Steeds meer mensen 'doen er niets meer aan', maar laten zich vervolgens niet uitschrijven. Het ene na het andere kerkgebouw staat leeg, gaat in de verkoop of wordt afgebroken. Hartstikke jammer, want dan lijkt het land leeg en ontbreekt ineens dat vertrouwde thuisbaken of karakteristiek herkenningspunt.
Leo XIV kan vechten als een leeuw. Ik denk niet dat hij onze kerken ooit weer vol krijgt. Bij het gezegde 'in de kerk en in de kroeg kom je nooit te vroeg' kiezen Nederlanders toch liever voor de kroeg. Daar is het warmer, gezelliger en mag je tenminste naar hartenlust overal over meepraten en je eigen mening verkondigen.
Ik weet er wel een paar. Hierbij de uitnodiging!
Carolus
Meer columns lezen van Carolus? Lees hier zijn voorgaande column.
Dit bericht delen:
Advertenties
