“Zorgen voor pap”
‘Wei’ is een film van Ruud Lenssen over de jaren waarin het leven van zijn ouders in het teken stond van de dementie van zijn vader. En van de toenemende eenzaamheid van zijn moeder als mantelzorger. Op 14 november, in de week van de mantelzorg, wordt de film ‘Wei’ vertoond in de Ark van Oost aan de Cipresstraat 154. De film begint om 19.00 uur, inloop vanaf 18.45 uur.
Dementie en mantelzorg van dichtbij gefilmd
“Toen Pap de diagnose dementie kreeg, kwam het eerst helemaal niet in me op om zijn ziekteproces te gaan filmen. Die drang ontstond pas toen mijn vaders ziekte erger werd en ik getuige was van de impact ervan op mijn moeder en ons gezin. Van dichtbij zag ik hoe Mam worstelde met haar rol als mantelzorger en hoe haar wereld verkleinde, terwijl mijn vader in fasen achteruit ging.” Ruud filmt hoe vader Jac geniet van het paradijsje dat hij zelf heeft gecreeerd: een hectare natuurgrond met paarden, kippen en een moestuin. De wei is Jacs levenswerk en hij is vastberaden ervoor te blijven zorgen, juist nu bij hem dementie is geconstateerd. De natuur en zijn dieren geven Jac troost en houvast in een steeds verwarrender bestaan.
Moeder Ria ziet Jacs achteruitgang met lede ogen aan. De zorgen voor haar man worden groter en ze moet steeds meer van haar eigen leven opgeven. Haar gevoelens van liefde en zorgzaamheid slaan regelmatig om in frustratie en eenzaamheid. Maar terwijl Jac probeert vast te houden aan zijn paradijs komt een onvermijdelijk afscheid dichterbij.
De eenzaamheid van de mantelzorger
Ruud: “De thematiek van dementie is niet nieuw, daar zijn al andere mooie films over gemaakt. Ik wilde de focus leggen op de mantelzorg, op de enorme impact die de ziekte heeft op de partner en andere naasten. Ik wilde de liefde, frustratie en boosheid laten zien. Mam had niet alleen de zware dagelijkse zorg voor Pap, maar ook het steeds verdergaande verlies van haar man. Zij leed er eigenlijk meer onder dan hij. Er was niemand die dat echt begreep. Daardoor vereenzaamde ze, terwijl ze toch een groot sociaal netwerk had. Ze woonde al haar hele leven in een klein dorpje in Noord-Limburg waar iedereen elkaar kent en bij elkaar binnen loopt. Vrienden en zelfs familie kwamen niet meer langs. Mensen vinden het erg moeilijk om met iemand met dementie te praten, wat moet je zeggen, waarover praat je. De ziekte van Pap kon niet opgelost worden, maar eenzaamheid van Mam had voorkomen kunnen worden.”
Hulp vragen
Ruud Lenssen vindt dat het probleem van de eenzaamheid ook voor een deel bij zijn moeder ligt. “Ze vroeg geen hulp, wilde mensen niet lastig vallen, ‘ze hebben het al zo druk’. Maar als we van begin af aan de familie meer betrokken hadden, hadden die meer kunnen doen. En Mam had duidelijker hulp moeten vragen. Je moet kleine stapjes zetten om de omgeving mee te nemen. Concrete vragen stellen: ‘kun je vanmiddag een stukje met Pap wandelen, kun je iets meebrengen van de supermarkt’. Mensen zeggen vaak ‘als ik iets voor je kan doen zeg je het maar’. Maar zo werkt het niet, dan gebeurt er niets. Je zou de omgeving als het ware moeten trainen hoe om te gaan met mensen met dementie en de mantelzorgers”.
Mooiste project ooit
Ruud Lenssen is documentairemaker vanuit zijn fascinatie voor menselijk gedrag. “Het unieke van deze film is dat je als kijker zo dichtbij komt omdat de filmer zo dichtbij is. Daarom heb ik het camerawerk en geluid zelf gedaan, daarmee bleef het intiem. Dit was het allermooiste project dat ik ooit heb gemaakt.”
De film is te zien op 14 november in De Ark van Oost. U kunt zich aanmelden via info@dvn-oost.nl
De voorstelling is een initiatief van de werkgroep Dementievriendelijk Nijmegen-Oost.