Grote belangstelling voor Nimweegs Dictee

Of mensen er na twee jaar coronatijd toch weer uit wilden, of dat de belangstelling voor het Nimweegse dialect gegroeid is, kon spreekstalmeester Ruud Kleinschiphorst niet precies zeggen, maar nog nooit hadden er zich zoveel mensen ingeschreven.

Ook gastheer burgemeester Hubert Bruls wist dit niet. Hij onderstreepte het belang van het dialect, waarin je bepaalde zaken toch directer kunt zeggen. Het spreken van dialect kan sociale verschillen tussen mensen ook overbruggen. `Ik kom uit Nuth in Limburg. Daar sprak iedereen altijd dialect, van laag tot hoog. Maar het Limburgs kent ook veel lokale en regionale verschillen. Toen ik burgermeester van Venlo werd, sprak mijn secretaresse mij direct aan in het Venloos. Ik moest er toch een woordenboek bijpakken om alles duidelijk te krijgen. Eén woord kent trouwens iedereen en betekent overal hetzelfde: nuile!`

Het dictee bestond uit twee delen, waarin Ruud en zijn broer Frans de deelnemers meennamen in hun kwajongensstreken en omzwervingen door het naoorlogse Nijmegen: naar de onderstad, hun lagere school aan de Stieltjesstraat, de spoorbrug van de Graafseweg, de Veemarkt en de Nieuwe Markt, de Bottelstraat, de Hezelstraat en het Kronenburgerpark.

Uit de tekst werden dan typische Nimweegse uitdrukkingen geplukt, waarvan de juiste betekenis door middel van meerkeuzeantwoorden elektronisch kon worden aangeklikt. Het opschrijven in correct Nimweegs bleef de deelnemers bespaard. Gelukkig maar, want er ontbreekt een uniforme schrijfwijze. Dialect is toch vooral spreektaal.
Weet U wat bijvoorbeeld schrabber, rachmones, luusepote, ien de blaok staon, katsjoof, loetsen, luimkiet, bandel, vieleke en sjakies betekenen? 
Om de wat minder ingewijden ook meer kansen te geven waren bij elk deel van het dictee ook quizvragen toegevoegd. Hierin werd de kennis van de Nimweegse geschiedenis, gebouwen, sport en cultuur getoetst.

In de pauze volgde een wetenschappelijke uitleg van het woord `rome`, dat in het Nimweegs melk betekent.  Vroeger werd `melk` gebruikt voor karnemelk en heette de `melkboer` de `roomboer`.

Leo van Stijn werd door ensemble `de Natnekken` muzikaal in het zonnetje gezet vanwege zijn grote verdiensten voor de `Nimweegse taol` als directeur en tekstschrijver van het Soaptheater en zijn vaste column in weekblad De Brug. 
Ook burgemeester Bruls werd in een ludieke ode geprezen om zijn ongekende dadendrang met de hint dat die in Den Haag heel goed van pas zou kunnen komen.

De kolderieke `Vullusband` was ingehuurd om de gaatjes in het programma op te vullen. Met een op zijn Waterkwartiers uitgevoerd `Waai Kiki Waai Aloha Hee` met opa`s ijzerwinkel als slagwerkinstrumentarium lukte dat uitstekend. Het was het aller-, aller-, allerlaatste optreden van dit unieke muzikale gezelschap. Maar dat hebben ze schijnbaar al vaker gezegd.

De derde prijs was voor Kim Koppes. Op de tweede plaats eindigde Marijke Giesbertz. Gerard Brouwers mocht als winnaar de Graodus van Nimwegen-bokaal in ontvangst nemen.

Um te oefene:

schrabber/cent
rachmones/medelijden
mik/brood
luusepoote/lucifers
hille bubs/iedereen
ien de blaok staon/in de walm staan
lopes/lopend
rilse/spoor
duk sat/vaak
ambachkiet/LTS
katsjoof/slager
beugske/boogje
loetsen/drinken
luimkiet/logement
opsnijers/uitgediept bandenprofiel
bandel/hoepel
stekken/boter, kaas en eieren
vieleke/vijl
tekskes/takjes
kneisen/kunnen
snol/snoep
schoepen/stelen
ouwe loela/ouwe zeur
sjakies/kalm
herdewieker/gedroogde bokking

---

Dit bericht delen: